Zmienią się niektóre zasady ograniczania egzekucji z wynagrodzenia za pracę
pracownika w związku z epidemią COVID-19. Do wyższej kwoty wolnej od potrąceń będzie
uprawniony pracownik, którego wynagrodzenie zostało obniżone o co najmniej 25%. Wzrost
kwoty wolnej od potrąceń zostanie powiązany z realnym spadkiem wynagrodzenia dłużnika i
ograniczony do dnia zakończenia stanu epidemii.
Ustawa z dnia 8 czerwca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji
załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację Skarbowej nowelizuje niektóre
zasady ograniczania egzekucji z wynagrodzenia za pracę pracownika w związku z epidemią
COVID-19. Ograniczenie egzekucji zostało wprowadzone przez art. 52 ustawy o zmianie
niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa
SARS-CoV-2 (dalej: ustawa osłonowa).
Podwyższenie kwoty wolnej od potrąceń
Omawiany przepis art. 52 ustawy osłonowej pierwotnie określał, że jeśli z powodu
podjętych na terytorium Polski działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-
CoV-2:
– pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub
– członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu
– wówczas kwoty wolne od potrąceń określone w art. 87 1 § 1 Kodeksu pracy ulegają
zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego
pracownik ten ma na utrzymaniu.
Przypomnijmy, że przy potrącaniu:
1. sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności
innych niż świadczenia alimentacyjne – kwota wolna od potrąceń jest równa
kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom
zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na
ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz
wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie
zrezygnował z ich dokonywania (art. 87 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy);
2. zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi – kwota wolna od potrąceń wynosi
75% wynagrodzenia określonego w pkt. 1 (art. 87 1 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy);
3. kar pieniężnych za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bhp lub
przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia,
stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie
pracy – kwota wolna wynosi 90% wynagrodzenia określonego w pkt. 1 (art. 87 1 § 1
pkt 3 Kodeksu pracy).
W wyniku nowelizacji art. 52 ustawy osłonowej wzrost kwoty wolnej od potrąceń
został powiązany z realnym spadkiem wynagrodzenia dłużnika związanym z działaniami
służb sanitarno-epidemiologicznych w celu zapobiegania zakażeniem wirusem SARS-CoV-2.
Kwota wolna od potrąceń (ograniczona do przypadku określonego w art. 87 1 § 1 pkt 1
Kodeksu pracy, a więc równa minimalnemu wynagrodzeniu za pracę pomniejszonemu o
składki ZUS, zaliczkę na podatek i wpłatę na PPK) nadal ulega zwiększeniu o 25% na
każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ma na utrzymaniu.
Jednakże nowelizacja ogranicza czas obowiązywania zwiększenia do dnia zakończenia
stanu epidemii w związku z COVID-19. Ponadto kwota dodatkowego zwolnienia nie będzie
mogła przekraczać kwoty, o jaką obniżone zostało wynagrodzenie, ani też nie będzie mogła
być łącznie wyższa niż 50% kwoty wolnej. Pozwoli to na wyeliminowanie nadużyć, w wyniku
których na skutek nieznacznego spadku wynagrodzenia za pracę (nawet o 1 zł) wzrastała
nieproporcjonalnie kwota wolna od potrąceń.