Przystanek Prawnik

Dwa dni dla dawców krwi w okresie epidemii. Dotychczas mówiło się, że dwa dni będą należne dla osób, które oddają krew/osocze po przebytym COVID-19. Pracownik oddał krew i dostarczył zaświadczenie z punktu krwiodawstwa o przyznaniu dwóch dni wolnego. Osoba ta nie przeszła COVID. Czy należy się jeden, czy dwa dni dla osób oddających krew po przebytym COVID? Czy też wszystkim należą się po dwa dni?

Przepisy przyznają uprawnienie do dwóch dni wolnego w związku z każdą donacją, nie tylko od osób, które były wcześniej chore na COVID-19.

Świadczenia dla honorowych dawców krwi wymienia art. 9 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1777):

1) zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego

dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach;

2) zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy;

3) zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych

w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju; koszt

przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi;

4) posiłek regeneracyjny.

Jedynym doprecyzowaniem tych uprawnień w prawie pracy jest § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1632). Pracodawca ma obowiązek zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi. Pracodawca powinien także zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy (Zwolnienie jest zwolnieniem ściśle celowym, tzn. powiązanym z wystąpieniem określonej sytuacji (oddanie krwi lub jej składników). Za czas tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Wskazane w pytaniu przepisy „antycovidowe” zmieniły zakres uprawnień, dodając do ustawy o publicznej służbie krwi art. 9a. Odnośnie wolnego od pracy, wskazuje się w nim, że w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii honorowemu dawcy krwi, który oddał krew lub jej składniki, w tym osocze po chorobie COVID-19, przysługują wyżej wskazane uprawnienia,  z tym że wymiar zwolnienia od pracy oraz zwolnienia od wykonywania czynności służbowych przysługuje w dniu, w którym oddał krew lub jej składniki, oraz w dniu następnym.

Uprawnienie do dwóch dni wolnego obejmuje nie tylko tych krwiodawców, którzy oddają krew lub jej składniki, w tym osocze po wcześniejszym przejściu COVID-19. Konstrukcja zapisów art. 9a ustawy o publicznej służbie krwi wskazuje, że dotyczy m.in. ale nie tylko tych krwiodawców, którzy oddają osocze po wcześniejszym „przechorowaniu” COVID-19. Taką też interpretację przedstawia Narodowe Centrum Krwi (https://krwiodawcy.org/interpretacja-przepisow-wprowadzajacych-nowe-przywileje-dla-dawcow-w-okresie-epidemii):

„W przedmiotowej ustawie zawarte są zapisy, że w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii honorowemu dawcy krwi, który oddał krew lub jej składniki, w tym osocze po chorobie COVID-19 (zatem nie tylko po chorobie COVID-19) przysługują:

• zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od czynności służbowych w dniu, w którym oddał krew lub jej składniki oraz w dniu następnym,

• ulga w wysokości 33% na przejazdy w komunikacji krajowej środkami publicznego transportu zbiorowego (przysługuje honorowemu dawcy krwi, który oddał co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocze po chorobie COVID-19).

Uprawnienie przysługuje przez 6 miesięcy od dnia wystawienia zaświadczenia przez centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa.

Uprawnienie do korzystania z ulgi na przejazdy przysługuje także przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy także w przypadku oddania co najmniej 3 donacji krwi lub jej składników, w tym osocze po chorobie COVID-19, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Warunkiem skorzystania z ulgi jest wydane zaświadczenie potwierdzające oddanie co najmniej 3 donacji krwi lub jej składników, w tym osocze po chorobie COVID-19, w okresie stanu zagrożenia epidemicznego, tj. od 14.03.2020 r. (dzień głoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego).

Z powyższego wynika zatem, że uprawnienia nie zostały ograniczone jedynie do honorowych dawców krwi, po przebytej chorobie COVID-19, ale przysługują wszystkim honorowym dawcom krwi spełniającym wyżej określone warunki.”

Podstawa prawna:

art. 9 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1777)

§ 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1632)

Adres

Kazimierzowska 122, 08-110 Siedlce (naprzeciwko sądu)

Polityka prywatności